Прашање 1: На изборите во 2019 година сте избран за застапник на Хрватска во Европскиот Парламент, можете ли да ни кажете кои се интересите на хрватските граѓани кои ги застапувате и за што се залагате?

Томислав Сокол:

Следејќи ги општите и редовните избори во Европскиот парламент во 2019 година и конституирањето на Деветтото парламентарно собрание, станав член на Комисијата за внатрешен пазар и заштита на потрошувачите (IMCO) и заменик член во Комисијата за регионален развој (REGI). Преку законодавната работа во парламентарните комисии и на пленарните сесии, јас се стремам да ги афирмирам интересите на хрватските граѓани, како и интересите на граѓаните од целата Европска унија. Застапувајќи ги хрватските интереси во Европскиот парламент, јас активно работам на пристапувањето на Република Хрватска во Шенген зоната што е можно поскоро. Потсетувам дека во октомври минатата година Европската комисија ја потврди техничката подготвеност на Република Хрватска да влезе во европската област без внатрешна контрола на границите. Исто така, во преговорите за идната повеќегодишна финансиска рамка, настојувам да им ја разјаснам на засегнатите страни во процесот важноста на кохезивната политика и да го одржувам нивото на финансирање на постојното ниво. Како дел од мојата работа на Комитетот на IMCO, го привлекувам вниманието на проблемот со постоење на различни квалитетни прехранбени производи во Европската унија. Со оглед на спецификите на локалните состојки на храна, верувам дека неправедните трговски практики со различен квалитет на производот треба да бидат апсолутно забранети. Студијата откри дека дури третина од прехранбени производи што се продаваат на пазарот во Европската унија под истото име имаат различен состав, без јасно да се наведе на пакувањето на производот. Оваа практика треба да се прекине затоа што ги доведува во заблуда европските потрошувачи. Покрај тоа, јас се залагам за ревидирање на Директивата за е-трговија. Имено, со доаѓањето на платформите за купување преку Интернет, се случи, на пример, седиштата за безбедност на децата за автомобили кои не исполнуваат строги безбедносни стандарди може да се набават преку Интернет во Европската унија, што е апсолутно неприфатливо. Секој производ што влегува во областа на европскиот единствен пазар мора да исполнува високи регулаторни стандарди. Особено внимание посветувам на темите на здравственото право, прекуграничната здравствена заштита и борбата против ракот. Оваа злобна болест се дијагностицира на годишно ниво во дури 3,7 милиони граѓани во Европа. Во оваа област, успеавме да го убедиме Европскиот парламент да формира посебен комитет за справување со карцином. Покрај тоа, голем приоритет на моите политички приоритети е посветеноста кон еднаквоста на хрватскиот народ во Босна и Херцеговина како конститутивен.

Прашање 2: Како успевате да ги усогласите националните интереси на хрватските граѓани и наднационалните интереси на ЕУ?

Томислав Сокол:

Со пристапувањето во Европската унија, ја постигнавме нашата долгорочна стратешка цел и ја вративме Република Хрватска таму каде што отсекогаш и припаѓаше, во кругот на европските земји. Затоа можам да кажам дека хрватскиот интерес е исто така европски интерес. Така, во јануари бев ко-потписник на Резолуцијата за уникатен полнач за мобилна радио опрема. Со ова баравме дека електронските уреди, а

особено, мобилните телефони треба да работат со уникатен полнач, без разлика дали се уреди од различни производители. Дури 51,000 тони електронски отпад се акумулираат годишно во Европската унија заради различни полначи. Овој пример најдобро покажува дека националните интереси на земјите-членки често се колективни.

Прашање 3: Каков е вашиот став по прашање на проширување на ЕУ а со тоа и приклучување на Македонија во ЕУ?

Томислав Сокол:

Мојот став како и ставот на Република Хрватска во однос на проширувањето на Европската унија во земјите од Југоисточна Европа е сосема јасен. Ние ја поддржуваме европската перспектива на Југоисточна Европа, а особено Северна Македонија. Република Хрватска прави квалификуван напор да ја промовира политиката на проширување на ЕУ во меѓународната заедница и да им ги разјасни на чинителите на меѓународните односи важноста на европската перспектива на Југоисточна Европа. Не само што европската перспектива е гарант на развојот и просперитетот, туку е и гарант на меѓународниот мир и безбедност. Иако прашањето за проширувањето на ЕУ не е клучен политички приоритет на Унијата последниве години, тој е охрабрен од фактот дека Претседателот на Европската комисија, Урсула фон дер Лејен, исто така, предвидуваше проширување на политичките упатства на нејзината програма, што испрати силна порака за охрабрување до земјите од Југоисточна Европа. Во овој поглед, Република Хрватска, како Претседател на Советот на Европската унија, ќе биде домаќин на самит во мај 2020 година меѓу земјите-членки на ЕУ и земјите од Југоисточна Европа. Оваа средба ќе се одржи во годината што ја одбележува 20-годишнината од првиот Самит во Загреб. Само Република Хрватска целосно ја реализираше европската перспектива на сите учесници во Самитот на Југоисточна Европа во тоа време. Да бидам совршено јасно, очекувам дека Европскиот совет ќе донесе одлука пред Самитот во Загреб да ги започне преговорите за пристапување со Северна Македонија.

Прашање 4: Сметате ли дека затвореноста на ЕУ за државите од Западен Балкан ќе придонесе за создавање на уште една наднационална творевина како што е т.н „Мал Шенген“?

Томислав Сокол:

Сметам дека создавање на каква било транснационална креација на која реферирате со вашето прашање во областа на Југоисточна Европа е малку веројатно. Историјата треба да се научи од историјата, на пример Уставот на Република Хрватска експлицитно забранува започнување на процес на здружување со други држави во кои здружението би водело, или би можело да доведе до обновување на југословенската државна унија, или која било балканска државна унија во која било форма. Верувам дека има слично чувство за ова прашање и во другите соседни држави. На крајот на краиштата, фактот дека проширувањето е уште еднаш високо на приоритетниот список на Европската унија, појаснува дека процесот на проширување на ЕУ не завршил. Сепак, треба да се разјасни дека динамиката на проширувањето ќе зависи исклучиво од можноста на земјите-кандидатки целосно да ги прифатат европските вредности и да го имплементираат европското законодавство.

Прашање 5: Ќе значи ли „Мал Шенген“ шамар за ЕУ и создавање на конкурентска творевина на државите од Западен Балкан за ЕУ?

Томислав Сокол:

Факт е дека областа на Југоисточна Европа отсекогаш била пресекот на различните интереси и сили на надворешната политика. Така е денес. Сепак, во прв план, верувам дека земјите од Југоисточна Европа ќе опстојуваат во нивниот европски пат. Единствениот Шенген што го знам е европско подрачје без внатрешна контрола, точно оној за пристапување кон кој Република Хрватска ги исполни сите технички услови, како што беше проценето од Европската комисија минатиот октомври.

Прашање 6: На 30.09.2018 година во Република Македонија се одржа референдум за промена на уставното име. Одзивот на граѓаните на референдумот беше 36.91%, што значи дека референдумот не го помина цензусот. Македонските граѓани решија да го бојкотираат референдумот и да не му даваат легитимитет. Сепак, промената на уставното име беше одобрена со двотретинско мнозинство во парламентот. Дали игнорирањето на демократската волја на граѓаните ја гледате како пораз на демократијата во Македонија, бидејќи таа е столбносна вредноста на ЕУ?

Томислав Сокол:

Еден од клучните принципи на меѓународното право е принципот на немешање во внатрешните работи на државите како субјекти на меѓународното право. Северна Македонија ја извести одлуката за промена на името на меѓународната заедница и како таква продолжува силно да учествува во меѓународната заедница на признати субјекти. Она што можам да кажам со сигурност, и тоа е впечатокот на повеќето мои колеги во Европскиот парламент, е дека вие како земја ја потврдија вашата конзистентност со европската перспектива и затоа очекувам дека наскоро ќе следи одлуката на Европскиот совет за отворање на преговори за пристапување со Европската унија.

Прашање 7: Македонските граѓани имаат впечаток дека се наоѓаат во ситуација или – или. Услов за влез во ЕУ и во НАТО беше промена на уставното име и постигнување договор со Грција. Иако повеќето граѓани не се согласија со промената на уставното име, многу официјални претставници на земјите-членки на ЕУ се пофалија и ја поздравија промената на уставното име. Дали повеќето македонски граѓани имаат право да се чувствуваат понижено од гестот на ЕУ да ја поддржат промената на уставното име и да го протолкуваат тоа како газење по нивната демократска волја?

Томислав Сокол:

Можам да ја разберам фрустрацијата што и покрај промената на името, преговорите за пристапување со Европската унија сè уште не се отворени. Три земји во Европскиот совет се спротивставија на одлуката за отворање преговори. Истиот случај беше случај и со Албанија. Како некој кој припаѓа на политичкото семејство на Европската народна партија – христијански демократи, би сакал да го изразам задоволството што сите влади на земјите-членки предводени од партиите на ЕПП, вклучително и Република Хрватска, го поддржаа предлогот за отворање преговори со Албанија и Северна Македонија. Како што знаете, оваа одлука во Европскиот совет мора да биде консензуална.

Прашање 8: Македонија се чини дека има голем сојузник во Хрватска. Хрватските политичари и хрватскиот народ имаат особено емпатија кон Македонците заради нивната културна сличност и дел од нивната заедничка историја. Дали е доволно Македонија да има само поддршка од Хрватска за членство во ЕУ, и дали, како што се нарекува реформа, на штета на кршење на националното достоинство, треба да се третира како помош за силите на ЕУ или како уцена и притисок од друга земја-членка на ЕУ кон Македонците?

Томислав Сокол:

Несомнено е дека во Република Хрватска имате сигурен партнер во процесот на пристапување во Европската унија. Покрај тоа што Република Хрватска има комплетен превод на правото на ЕУ, ние исто така сакаме да пренесеме знаење од областа на приближување на законодавството до законодавството на ЕУ. Нашите билатерални: дипломатски, културни и економски односи се засноваат на меѓусебно почитување и ние делиме посветеност на европскиот и евроатлантскиот пат. Членството во ЕУ бара да се спроведат структурни реформи, а имплементацијата на европското законодавство за комуницирање е значителен дел од преговорите и динамиката на преговорите, откако ќе започнат, ќе зависи исклучиво од ова. На почетокот на февруари, Европската комисија претстави нова методологија за проширување на ЕУ, пред се, со цел преговори со Албанија и Северна Македонија. Две главни карактеристики на реформата на методологијата за проширување се реверзибилноста на пристапниот процес и замената на тековните поглавја на преговори со кластери и тематски единици. Позитивно е што најпрво ќе се преговара за најсложениот ентитет, вклучувајќи го владеењето на правото, економските критериуми и реформата на јавната администрација. Ова остава време за квалитетно спроведување на структурните реформи во оваа област.

Прашање 9: Еден од клучните проблеми во Македонија е одлив на мозоци и емиграција. Многу млади во Македонија бараат секаков вид начини да одат во земјите на ЕУ, некои добиваат двојно државјанство, некои бугарски пасоши и така натаму. Дали пристапувањето на Македонија во ЕУ и отворањето на нејзините граници ќе го продлабочат овој проблем и какво е искуството на Хрватска со феноменот на иселувањето на младите?

Томислав Сокол:

Проблемот со емиграцијата и негативниот природен раст е вообичаен за многу земји на европскиот континент. Земјите-членки на Европската унија, вклучително и Република Хрватска, не се лишени од овој проблем. Со влегувањето во Европската унија, колоквијално, се отвораат границите. Со други зборови, граѓаните на Европската унија се корисници на слобода на движење на нејзината територија. Младите луѓе, особено во потрага по нови искуства и / или подобар животен стандард, избираат да живеат и работат во други земји-членки. Европската унија е свесна за проблемот со емиграцијата и придава особено значење на оваа тема. Република Хрватска е особено заинтересирана за ова прашање, особено затоа што трендовите во емиграција се присутни и во Хрватска. Затоа, на иницијатива на Република Хрватска, беше формирано портфолио за демографија и демократија во досегашното институционално свикување на Европската комисија, предводено од Комесарот од Република Хрватска. Преку квалитетно образование, вработување и доверба во државниот систем, како и даночни оптоварувања за придобивките на младите луѓе, ние се стремиме да ги задржиме младите генерации кои се подготвени да ги основаат своите семејства и да растат во нивните матични земји.

Прашање 10: Што ќе го смени членството на Македонија во ЕУ најмногу за македонските граѓани? Која е првата придобивка што ќе ја доживее? Од друга страна, што значи тоа за прием на Македонија во ЕУ?

Томислав Сокол:

За време на преговорите за членство во ЕУ се спроведува европското законодавство, што на крајот резултира во зголемување на ефикасноста на државната администрација, зајакнување на довербата во институциите, зголемување на транспарентноста во управувањето со јавните финансии и индиректно, зајакнување на климата за инвестиции. Строгите европски стандарди во областа на квалитетот на храната, безбедноста на производите или заштитата на потрошувачите гарантираат подобар квалитет на живот за граѓаните. Покрај тоа, влегувањето во Европската унија отвора единствен европски пазар, што значи слобода на движење на луѓе, стоки, услуги и капитал. Да се ​​биде во можност да студираат и да работат во странство, да се укине роамингот, европска здравствена картичка, да се укинат царинските бариери или да се користат европски фондови, се јасни придобивки за граѓаните на Европската унија. Мотото на Европската унија е обединето во различноста. Во врска со ова, со членството на Северна Македонија, Унијата ќе стане културно побогата додека ќе го зајакне капацитетот на единствениот пазар.

Интервјуер: Стојмановиќ Магдалена