Идолизацијата е негативен феномен и придонесува – нештата, карактерите и луѓето да ги посматраме и вреднуваме подобри од тоа што се, или полоши од реалното. Дури и најдогматичните сфери од човечката духовност, како што се монотеистичките религии, забрануваат создавање на идоли.

Во нововековната филозофија, познатиот филозоф – Френсис Бекон во делото „Нов Органон“ го открива значењето и негативните последици што произлегуваат од идолите како конститутивен дел од човековото дефектно познание. Сепак идолите се многу поприсутни одошто можеме да забележиме, распространети се секаде, но не сме свесни за нивниот удел.

Идолизација на партнер

о фазата на заљубеност сите сме првично одушевени од објектот што не привлекува. Познато е дека тежнееме да го прикажеме подобар од тоа што реално е. Но отткако идолот ќе се соочи со реалниот живот, навиките и заедничките активности, скоро секогаш губи. Во денешно време, институциите (брак) кои имаат регулативна улога на партнерскиот однос и му обезбедуваат трајност губат на сила. Познато е дека единствената врска помеѓу луѓето треба да е заснована на љубов. Но ова е прилично злоупотребувана синтагма, бидејќи љубовта е изградена на автентична нега кон односот, а заљубеноста е изградена на идоли. Поради мешање на љубов со заљубеност го имате ефектот на врски што не траат ни 3 дена и секс за една вечер како чести и нормални појави меѓу луѓето. Во случајот – идолизација на партнер, скоро секогаш на партнерот се гледа подобар одошто е.

Идолизација на (не)пријател, познаник, родител, дете и сл.

Идолизацијата на пријател или непријател може да оди во две насоки. Првата насока е да си ги претставуваме подобри одошто се или полоши од реалното. Во секој случај имаме искривена перепција за нив. Ако го идолизираме пријателот подобар од тоа што е, по некое време многу не боли разочарувањето од неговите постапки. Ако го идолизираме непријателот подобар од што е, ќе имаме неконтролиран страв и згрченост од него. Ако го идолизираме пријателот полош од тоа што е ќе го озборуваме и ќе се трудиме да изградиме лоша репутација за него, ако го идолизираме непријателот полош од тоа што е, ќе му се потсмеваме, ќе кажуваме вицеви на негова сметка и ќе го чувствуваме како „лесна“ закана.

Третиот тип на идолизација е идолизација на лидери и авторитети

Лидерството е составен дел од меѓучовечките односи, колку што е и авторитетот. Во колоквијален контекст често пати лидерството како поим се меша во авторитет. Во смисла дека оној што е авторитет истовреме е и лидер, а оној што е лидер истовремено е и авторитет. Но не мора да значи. Лидерот некогаш не ужива авторитет, затоа што е лидер од сенка, неформален лидер и сл. Но влијанието кое го има, а несвесно го применува е поголемо од она на формалниот авторитет. Авторитетот, пак, не мора да биде лидер, тој може да има позиција на моќ, но потчинетите да не му даваат легитимитет на владеењето, преку игнорирање, отпор и сл.

Овој тип на идолизација е широко присутен во Македонија. Загрижувачки е тоа што, политичките лидери се идоли на младите. Секако младоста е период во кој поради неизградениот став и свест за себе и својата посебност сите потпаѓаме на авторитети и под лидерство, бидејќи сме желни за водство.

Се восхитувавме на луѓе што зборуваа по 5 светски јазика, што не ги корумпираше ништо живо, што јасно и гласно кажуваа мислење за секоја актуелна тема без притоа да работат за нечија пропаганда или да намераваат да се допаднат некому. Моите идоли беа луѓе со морален и човечки интегритет.

А кои се лидери на повеќето денешни млади во Македонија?

Наместо да ги поминуваат деновите на факултети или на студентски журки, по ЕРАМЗУМ програми и да го шетаат светот, младите бесат слики со лидери на политички партии. Во маало се многу побитни и сите ги гледаат со различни очи ако се сликале со Заев или со Мицковски. Подржуваат идеологија што не ја разбираат и наместо да изградат свое оригинално и независно мислење како папагали повторуваат зборови на нивните партиски лидери.

Веќе и јазикот изгуби на креативност и иновативност, бидејќи сегде можете да прочитате или слушнете само популистички фрази искажани преку устата на илјаднци луѓе.

Се униформираат размислувањата онака како што само Големиот Брат може да го постигне преку контрола. Се навлегува до најситните сфери од човековата интима, за да се воспостави контрола. Не се почитува ни различноста на партнерот, а да не зборуваме за различноста на соседот или сограѓанинот. Присутен е страв дека се што ќе се каже или направи е видено од некој, дека може негативно да се рефлектира. Луѓето се плашат да зборуваат јасно и гласно во свое име, да ја покажуваат својата автентичност, својата лудост, но и својата креативност и генијалност. Без да сфатиме дека државата ни пропаѓа не затоа што имам мислење кое е погрешно, туку затоа што имам мислење кое не е свое, туку туѓо и наметнато. Во стилот на големиот Хегел завршувам со – Охрабри се да размислуваш!

Автор: Магдалена Стојмановиќ