Србија и натаму е единствената балканска држава која сé уште јавно не им честиташе на својот сосед Македонија и Грција за потпишување на договорот за името на Македонија.

Бојан Клацар, директор на Центарот за слободни избори и демократија – ЦЕСИД, рече дека отсуството на јавна реакција досега од Србија на еден од најзначајните настани во регионот, со што се стави крај на горливиот спор меѓу Македонија и Грција, кажува многу.

“Како причини за отсуство на официјални реакции од Белград, во овој момент може да се споменат следните две: прво, односите меѓу Србија и Македонија по пристигнувањето на Зоран Заев на премиерската позиција не се добри, а честопати сме сведоци на лоши билатерални односи меѓу двете земји “, рече Клачар.

Минатата година, владата на Заев дојде на власт, заменувајќи ја партијата ВМРО-ДПМНЕ, чија администрација не успеа да постигне напредок во спорот со Атина.

Во август 2017 година, Србија го извади својот персонал од амбасадата надвор од Скопје откако претседателот Александар Вучиќ тврдеше дека Белград морал да добие “доказ за многу навредлива интелигенција против институциите на Србија” од македонска страна, наведувајќи дека се вклучени и неименувани “странски сили”.

Извештаите во медиумите шпекулираат дека еден од факторите во дипломатскиот инцидент бил српскиот разузнавач, Горан Живаљевиќ, кој работел како советник во српската амбасада во Скопје.

Живаљевиќ беше присутен за време на насилсвата на 27 април минатата година. На 23 август, Живаљевиќ за српската новинска агенција Танјуг изјави дека таа ноќ имал одобрение од македонските власти да биде во зградата на парламентот, иако канцеларијата на македонскиот претседател Ѓорге Иванов го негираше тоа.

Подоцна, Србија одлучи да ги врати своите дипломати во Македонија, а официјални претставници од двете земји се согласија да одржат пријателски односи.

Клакар посочи дека втората причина поради која Србија го игнорираше договорот за името беше дека може да го расчисти патот за Македонија да влезе во НАТО.

“Потпишувањето на договорот што го отвора патот за НАТО за Македонија претставува дополнителен предизвик за Србија, особено во контекст на односите со Русија и руските интереси на Балканот”, рече тој.

“На крајот, се чини дека Белград, особено некои министри, како и голем дел од јавноста во Србија, е повеќе наклонет кон претходниот македонски премиер [Никола Груевски], а не на Заев”, додаде тој .

Српската напредна партија на Вучиќ и ВМРО-ДПМНЕ на Груевски се членови на Европската народна партија, транснационално конзервативно политичко тело. Прогресивната партија е асоцијативна членка, додека ВМРО-ДПМНЕ има полноправно членство.

Сепак, Европската народна партија го поздрави договорот постигнат меѓу Грција и Македонија.